Popular verse and the image of Italy and the Italians in twenty-­century Albania

Journal title SOCIETÀ E STORIA
Author/s Anesti Naci
Publishing Year 2024 Issue 2024/183
Language Italian Pages 24 P. 175-198 File size 234 KB
DOI 10.3280/SS2024-183006
DOI is like a bar code for intellectual property: to have more infomation click here

Below, you can see the article first page

If you want to buy this article in PDF format, you can do it, following the instructions to buy download credits

Article preview

FrancoAngeli is member of Publishers International Linking Association, Inc (PILA), a not-for-profit association which run the CrossRef service enabling links to and from online scholarly content.

Being a key issue in the analysis of the relationship between the two countries, the question of the image of Italy and of the Italian people in Albania has often been marginalized by socio-cultural studies and, rather, handed over to current affairs journalism. As a consequence, only the recent televised images of what can be considered “Italianness” have been put into prominence; indeed, an Albanian “imagology” of Italy was formed after the Great War. It is this period of encounter/clash between these two countries that favoured the creation of the first images of the Italian world. These are the years of the “anti-imperialist war”, conducted by a population who were in great part illiterate and whose culture was rooted in oral traditions. For this reason, it is especially in the literary traces of the folk songs that, with greater freshness, the Albanian considerations, prejudices or judgements can be traced. The compositions in question were largely collected and published during the communist period, when the regime itself fostered a new interpretation of the Italians.

Keywords: Image, Italians, Albania, Folk Songs, Communist Regime.

  1. Brown R. (1995), Prejudice: Its Social Psychology, Oxford, Blackwell Pub. (trad. it. Psicologia del pregiudizio, Bologna, il Mulino, 2013).
  2. Allport G. (1954), The nature of prejudice, Cambridge (MA), Addison-Wesley (trad. it. La natura del pregiudizio, Firenze, La nuova Italia, 1973).
  3. Anderson B. (1983), Imagined communities, London, Verso (trad. it. Comunità immaginate. Origini e fortuna dei nazionalismi, Roma-Bari, Laterza, 2018).
  4. Arapi F. (1984), Deti në mes, Tiranë, Naim Frashëri.
  5. Asllani A. (1960) Vidi-vidi pëllumbeshë, Tiranë, Naim Frashëri.
  6. Asllani A. (1964), Vajzat dhe dallëndyshet, Tiranë, Naim Frashëri.
  7. Asllani A. (2011) Vepra e plotë poetike (a cura di Jorgaqi N., Klosi A.), Tiranë, K&B.
  8. Beller M. (a cura di) (1996), L’immagine dell’altro e l’identità nazionale: metodi di ricerca letteraria, «Il confronto letterario», supplemento al numero 24, Fasano, Schena.
  9. Beller M. (1996), L’immagine dell’Altro e l’identità nazionale: metodi di ricerca letteraria, in L’immagine dell’altro e l’identità nazionale: metodi di ricerca letteraria, a cura di M. Beller, «Il confronto letterario», supplemento al numero 24, Fasano, Schena, pp. 5-31.
  10. Beller M. e Leerssen J. (2007) Imagology. The cultural construction and literary representation of national characters. A critical survey, Amsterdam-New York, Rodopi.
  11. Bettini M. (1992), Lo Straniero, ovvero l’identità culturale a confronto, Bari, Laterza.
  12. Borgogni M. (2007), Tra continuità e incertezza Italia e Albania (1914-1939). La strategia politico-militare dell’Italia in Albania fino all’Operazione “Oltre Mare Tirana”, Milano, FrancoAngeli.
  13. Çabej E. (1994), Shqiptarët midis Perëndimit dhe Lindjes, Tiranë, Çabej (2006).
  14. Çami M. (1968), Lufta antiimperialiste e Vlorës – faktor vendimtar për ruajtjen e pavarësisë dhe tërësisë tokësore të shtetit shqiptar, in «Studime historike», 5, 1, pp. 87-93.
  15. Çami M. (1969), Lufta çlirimtare antiimperialiste e popullit shqiptar në vitet 1918-1920, Tiranë, Universiteti Shtetëror i Tiranës.
  16. Çami M. (1970), Kujtime dhe këngë popullore për Luftën Çlirimtare të viteve 1918-1920, Tiranë, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Universiteti Shtetëror i Tiranës.
  17. Çami M. e Verli M. (2015), Shqipëria në Konferencën e Paqes (1919-1920), Tiranë, Akademia e Shkencave të Shqipërisë.
  18. Chartier R. (1989), La rappresentazione del sociale. Saggi di storia culturale, Torino, Bollati Boringhieri.
  19. Corbey R. e Leerssen J. (a cura di) (1991), Alterity, Identity, Image: Selves and Others in Society and Scholarship, Amsterdam-Atlanta, G.A.
  20. Dammacco G. (a cura di) (1988), L’omicidio politico di Luigi Gurakuqi (Atti del seminario di studi), Bari, Cacucci.
  21. De Certeau M. (2005), La scrittura dell’altro, Milano, Raffaele Cortina.
  22. De Simone L. G. (1876), La vita della terra d’Otranto, in «La Rivista Europea», 7, 2, 3, pp. 559-572.
  23. Demiraj Sh. (1999), Prejardhja e shqiptarëve nën dritën e dëshmive të Gjuhës shqipe, Tiranë, Akademia e Shkencave e Shqipërisë.
  24. Dheri E., Daiu M. e Haxhihasani Q. (1964), Këngë popullore, Tiranë, Instituti i Folklorit.
  25. Durham M. E. (1920), Twenty Years of Balkan Tangle, London, G. Allen and Unwin (trad. alb. 20 vjet ngatërresa ballkanike, Tiranë, Argeta – LMG, 2001).
  26. Elezi I. (1983), E drejta zakonore penale e shqiptarëve, Tiranë, 8 Nëntori.
  27. Epika historike 3, (1990) Tiranë, Instituti i Kulturës Popullore, Akademia e Shkencave e R.P.S.Sh.
  28. Firchow P.E. (1996), National stereotypes in literature: a critical overview, in L’immagine dell’altro e l’identità nazionale: metodi di ricerca letteraria, a cura di M. Beller, «Il confronto letterario», supplemento al numero 24, Fasano, Schena pp. 33-40.
  29. Fischer J.B. (1999), Albania at War, 1939-1945, London, Hurst & Company (trad. it. L’Anschluss italiano. La guerra in Albania 1939-1945, Lecce, Besa, 2004).
  30. Fischer J.B. (2002), Perceptions and Reality in Twentieth-Century Albanian Military Prowes, in Albanian Identities. Myth and History, a cura di S. Schwandner-Sievers e B.J. Fischer London, Hurst & Company, pp. 134-142.
  31. Fjalor i shqipes së sotme (1984), Tiranë, Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë, Akademia e Shkencave e R.P.S.Sh.
  32. Formica M. (2012), Lo specchio turco. Immagini dell’Altro e riflessi del Sé nella cultura italiana d’età moderna, Roma, Donzelli.
  33. Fusco G. C. (1961), Guerra d’Albania, Milano, Feltrinelli.
  34. Galazzetti A. e Antonelli S. (2008), Il Regio Esercito nella bufera della rivolta albanese (maggio – agosto 1920), Milano, Marvia.
  35. Ginzburg C. (1991), Occhiacci di legno. Nove riflessioni sulla distanza, Milano, Feltrinelli.
  36. Gnisci A. (a cura di) (1999), Introduzione alla letteratura comparata, Milano, Bruno Mondadori (2000).
  37. Grillo K. O. (1977), Pushkë në bregdet, Tiranë, Naim Frashëri.
  38. Griswold W. (1994), Cultures and Society in a Changing World, Thousand Oaks, Sage, (trad. it. Sociologia della cultura, Bologna, il Mulino, 2013).
  39. Hall Stuart (2009), L’etnicità impossibile, Udine, Forum.
  40. Haxhihasani Q. (1955), Këngë popullore legjendare, Tiranë, Instituti i Shkencave.
  41. Haxhihasani Q. (1981), Epika popullore historike shqiptare, in «Kultura popullore», 2, pp. 9-26.
  42. Hobsbawm E.J. e Ranger T. (a cura di) (1983), The Invention of Tradition. Cambridge, Cambridge University Press (trad. it. L’invenzione della tradizione, Torino, Einaudi, 2002).
  43. Hobsbawm E.J. (1990), Nations and Nationalism since 1780: Programme, Myth, Reality, Cambridge, Cambridge University Press (trad. it. Nazioni e nazionalismi dal 1780. Programma, mito, realtà, Torino, Einaudi, 2009).
  44. Hoxha E. (1968), Vepra 1, Nëntor 1941-Tetor 1943, Tiranë, Instituti i Studimeve Marksiste-Leniniste.
  45. Hoxha (1982), Ditar për çështje ndërkombëtare (1966-1967), (Për përdorim të brendshëm), Tiranë. Instituti i Studimeve Marksiste-Leniniste pranë KQ të PPSH.
  46. Kadare I. (1963) Gjenerali i ushtrisë së vdekur, in Vepra, Vëllimi i dytë, Tiranë, Onufri (2007).
  47. Kadare I. (1971), Autobiografi e popullit në vargje, in Vepra Letrare 12, Tiranë, Naim Frashëri (1981).
  48. Kadare I. (1990), Letërsia e sotme dhe koha e sotme, in «Nëntori», 37, 1, pp. 56-67.
  49. Kadare I. (2006), Identiteti europian i shqiptarëve, Tiranë, Onufri.
  50. Kadare I. (2010), Mosmarrëveshja. Shqipëria përballë vetvetes, Tiranë, Onufri (2012).
  51. Kënga popullore historike, (1956), Tiranë, Instituti i Shkencave.
  52. Kodra Z. (1965), Lëvizja letrare kulturale e arbëreshëve të Italisë si kontribut në çështjen shqiptare, shek. XIX-XX, Tiranë, Konferenza I Kombëtare e Studimeve Albanologjike.
  53. Kruta B. (1991), Polifonia dy zërëshe e Shqipërisë jugore, Tiranë, Akademia e Shkencave.
  54. Leerssen J. (1996), National stereotypes and literature: canonicity, characterization, irony, in L’immagine dell’altro e l’identità nazionale: metodi di ricerca letteraria, a cura di M. Beller, «Il confronto letterario», supplemento al numero 24, Fasano, Schena.
  55. Lubonja F. (2002), Betwen the Glory of a Virtual World and the Misery of a Real World, in Albanian Identities. Myth and History, a cura di S. Schwandner-Sievers e B.J. Fischer London, Hurst & Company, pp. 91-103.
  56. Malcolm N. (2002), Myths of Albanian national identity. Some key elements, as expressed in the works of albanian writers in America in the early twentieth century, in Albanian Identities. Myth and History, a cura di S. Schwandner-Sievers e B.J. Fischer, London, Hurst & Company, pp. 70-90.
  57. Mazzara B.M. (1996), Appartenenza e pregiudizio. Psicologia sociale delle relazioni interetniche, Roma, Carocci.
  58. Moll N. (1999), Immagini dell’“altro”. Imagologia e studi interculturali, in Introduzione alla letteratura comparata, a cura di A. Gnisci, Milano, Bruno Mondadori, pp. 211-249.
  59. Montanari M. (a cura di) (1978), Le truppe italiane in Albania (anni 1914-20 e 1939), Roma, Stato Maggiore dell’Esercito – Ufficio Storico.
  60. Noli F. S. (1987), Vepra 2, Tiranë, Akademia e Shkencave.
  61. Passerini L. (a cura di) (1978), Storia orale. Vita quotidiana e cultura materiale delle classi subalterne, Torino, Rosenberg & Sellier.
  62. Pickering M. (2005), Stereotipi. L’Altro, La Nazione, Lo Straniero, Roma, Mediascape (ed. orig, Stereotyping: The Politics of Representation, Palgrave, London, 2001).
  63. Pipa A. (1978), Albanian Folk Verse: Structure and Genre, Munich, Trofenik.
  64. Pupo R. (a cura di) (2014), La vittoria senza pace, Bari, Laterza.
  65. Puto A. (1984), Çështja shqiptare në aktet ndërkombëtare të periudhës së imperializmit, vëll. I, Tiranë, 8 Nëntori.
  66. Puto A. (1987), Çështja shqiptare në aktet ndërkombëtare të periudhës së imperializmit, vëll. II, Tiranë, 8 Nëntori.
  67. Ricoeur P. (1990), Soi-même comme un autre, Paris, Le Seuil (trad. it. Sé come un altro, Milano, JacaBook, 2005).
  68. Ricoeur P. (2000), La Mémoire, l’Histoire, l’Oubli, Paris, Le Seuil (trad. it. La memoria, la storia, l’oblio, Milano, Raffaello Cortina, 2003).
  69. Rigoni Stern M. (1971), Quota Albania, Torino, Einaudi (1981).
  70. Ruches P. J. (1967), Abanian Historical Folksongs 1716-1943: A Survey of Oral Epic Poetry from Southern Albania with Original Texts, Chicago, Argonaut.
  71. Said E.W. (1978), Orientalism, New York, Pantheon (trad. it. Orientalismo. L’immagine europea dell’Oriente, Milano, Feltrinelli, 2002).
  72. Sako Z. (1984) Studime për folklorin, Tiranë, Akademia e Shkencave.
  73. Santambrogio A. (2006), Il senso comune. Appartenenze e rappresentazioni sociali, Bari, Laterza.
  74. Schirò G.J. (1959), Storia della letteratura albanese, Milano, Nuova Accademia Editrice.
  75. Schwandner-Sievers S. e Fischer B. J. (a cura di) (2002), Albanian Identities. Myth and History, London, Hurst & Company.
  76. Shehu N. (1986), Lufta antiimperialiste e Vlorës e vitit 1920, Tiranë, 8 Nëntori.
  77. Shituni S. (1989), Polifonia labe, Tiranë, Instituti i Kulturës Popullore.
  78. Shupo S. (1997), Folklori muzikor shqiptar, Tiranë, Botimet Enciklopedike.
  79. Shuteriqi Dh. (1952), Çlirimtarët, Tiranë, Naim Frashëri.
  80. Sinani Sh. (2006a), Mitologji në eposin e kreshnikëve, Tiranë, Argeta-LMG.
  81. Sinani Sh. (2006b), Një Shqipëri tjetër, Tiranë, Argeta-LMG.
  82. Sinopoli F. (2013), Postcoloniale italiano. Tra letteratura e storia, Aprilia, Novalogos.
  83. Tentori T. (1987), Il rischio della certezza. Pregiudizio Potere Cultura, Roma, Studium.
  84. Thiesse A.M. (1999), La Création des identités nationales. Europe, 18e-20e siècle. Paris, Le Seuil (trad. it. La creazione delle identità nazionali in Europa, Bologna, il Mulino, 2001).
  85. Todorov T. (1982), La conquête de l’Amérique. La question de l’autre, Paris, Le Seuil (trad. it. La conquista dell’America. Il problema dell’“altro”, Torino, Einaudi, 2015).
  86. Todorov T. (1989), Nous et les Autres. La réflexion française sur la diversité humaine, Paris, Le Seuil (trad. it. Noi e gli altri. La riflessione francese sulla diversità umana, Torino, Einaudi, 1991).
  87. Todorov T. (1991), Les morales de l’histoire, Paris, Grasset, (trad. it. Le morali della storia, Torino, Einaudi, 1995).
  88. Todorov T. (1995) La vie commune. Essai d’anthropologie générale, Paris, Le Seuil (trad. it. La vita comune. L’uomo è un essere sociale, Milano, Pratiche Editrice, 1998).
  89. Todorova M. (1997), Imaging the Balkans, New York, Oxford University Press (trad. it. Immaginando i Balcani, Lecce, Argo, 2002).
  90. Tole V. (1999), Folklori muzikor. Polifonia shqiptare, Tiranë, Shblu.
  91. Trotsky L. (1980), The Balkan wars 1912-1913, New York, Monad Press (ed. it. Le guerre Balcaniche 1912-1913, Milano, Lotta Comunista, 2009).
  92. Van Dijk T.A. (2003), Ideologìa y discurso. Una introducciòn Multidisciplinaria, Barcelona, Ariel (trad. it. Ideologie. Discorso e costruzione del pregiudizio, Roma, Carocci, 2004).
  93. Vansina J. (1976), La tradizione orale, Roma, Officina Edizioni.
  94. Villari G. (2009), La presenza italiana in Albania 1918-1920, in «Italia Contemporanea», numero speciale, a cura di Pupo R., Occupazioni e presenze militari italiane nel primo dopoguerra, nn. 256-257, pp. 525-535.
  95. Winter J. (1998), Il lutto e la memoria. La Grande Guerra nella storia culturale europea, Bologna, il Mulino.
  96. Xoxi K. (1979) Shqiptarët dhe Garibaldi, Tiranë, 8 Nëntori.

Anesti Naci, Versi popolari e immagini degli italiani in Albania dalla Grande Guerra al periodo comunista in "SOCIETÀ E STORIA " 183/2024, pp 175-198, DOI: 10.3280/SS2024-183006